Μια απλοική εξήγηση του όρου "wargame" θα μπορούσε να είναι απλά η μετάφραση της λέξης, ως "πολεμικό παιχνίδι" ή αλλιώς "παιχνίδι πολέμου". Εχει επικρατήσει όμως το όνομα Παιχνίδια Στρατηγικής ή απλά ή δειθνής ονομασία Wargames. Είναι κάτι παραπάνω όμως από μια λέξη ή από ένα απλό χόμπι και μπορούν να προσφέρουν περισσότερα από ότι ένα κοινό παιχνίδι που έχει σκοπό μόνο την διασκέδαση. Γιαυτό θα μπορούσαμε εύκολα να τα ξεχωρίσουμε από τα υπόλοιπα παιχνίδια και από αυτόν τον γενικό όρο!
Τα wargames αποτελούν μια υποκατηγορία των παιχνιδιών με θεματολογία επιρεασμένη από την πραγματικότητα .. τον πόλεμο. Μπορούμε να συμπεριλάβουμε σε αυτήν την κατηγορία ,πολλά παιχνίδια ετερόκλητα μερικές φορές αλλά με τον ίδιο στόχο, την στρατηγική σκέψη! Τέτοια παιχνίδια μπορεί να είναι το σκάκι, τα παιχνίδια με κάρτες (το πιο κλασικό από αυτά το "magic the gathering") ,τα επιτραπέζια παιχνίδια στρατηγικής (boardgames), τα παιχνίδια σε υπολογιστές αλλά ακόμα και το paintball. Τον "πυρήνα" όμως των wargames αποτελούν τα παιχνίδια με μινιατούρες που τα συναντάμε περισσότερο με αυτόν τον χαρακτηρισμό. Παιχνίδια που αναπαριστούν μια ιστορική ή φανταστική μάχη με μινιατούρες υπό κλίμακα.
Φανταστείτε ένα τραπέζι στρωμένο με μια πράσινη επιφάνεια (συνήθως) και τοποθετημένα πάνω σε αυτό διάφορα γεωγραφικά χαρακτηρίστηκα όπως δέντρα, σπίτια, ποτάμια, λόφους κ.α. που αναπαριστούν μια πραγματική περιοχή. Στην κατοχή σας έχετε αρκετές φιγούρες στρατιωτών και άλλα όπλα που διέθετε εκείνη την εποχή ο στρατός σας. Ο στρατός σας χωρίζεται σε ομάδες ή λόχους, τάγματα ή συντάγματα (όπως και στην πραγματικότητα..), ανάλογα με τους κανόνες με τους οποίους παίζετε. Ο σκοπός φαίνεται με την πρώτη ματιά απλός, να νικήσετε τον αντίπαλο σας που διαθέτει και αυτός κάποιο στρατό και ίσως μερικές φορές μεγαλύτερο από τον δικό σας.
Τώρα μπορείτε να συμπεριφερθείτε σαν ένας μεγάλος στρατηγός σαν τον Ναπολέοντα, τον Μέγα Αλέξανδρο αλλά και τον Ρόμμελ και να οδηγήσετε τον στρατό σας στην νίκη. Ξεκινάτε από την μια πλευρά του τραπεζιού να παρατάσσετε τον στρατό σας και ο αντίπαλος από την απέναντι πλευρά. Τώρα αρχίζουν όμως τα δύσκολα, ο δρόμος προς την νίκη είναι ένας δύσκολος δρόμος και δεν είναι καθόλου εύκολος.
Θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε τις μονάδες σας όσο το δυνατόν καλύτερα για να επιτύχεται το προσδοκούμενο αποτέλεσμα. Η κάθε μονάδα του στρατού σας μπορεί να συμπεριφέρεται διαφορετικά στο πεδίο της μάχης, αφού όλα εξαρτώνται από τον οπλισμό της, την εκπαίδευση της αλλά και από το ηθικό της. Διαφορετικά πολεμάει ένας τοξότης από έναν ιππέα, διαφορετικά συμπεριφέρεται ένα επίστρατός πολίτης από έναν επαγγελματία στρατιώτη, διαφορετικά ένας απλός στρατιώτης από έναν επίλεκτο. Μάθετε όσο τον δυνατόν καλύτερα τον στρατό σας και εκμεταλλευθείτε τα δυνατά σημεία του αλλά και τα αδύναμα. Αναπτύξτε την τακτική που θα ακολουθήσετε στην μάχη συνδυάζοντας αυτές που χρησιμοποίησε ο στρατός σας στην πραγματικότητα αλλά και σε συνδιασμό με τις δικές σας.
Αρχίζει η μάχη, με ένα μέτρο μετράτε τις αποστάσεις που κινούνται οι μονάδες σας και πραγματοποιείτε τις κινήσεις τους πλησιάζοντας τον αντίπαλο. Έρχεται οι σειρά να μιλήσουν τα όπλα και να λυθούν οι διαφορές στο πεδίο της μάχης. Λίγο πολύ σε όλα τα παιχνίδια ακολουθούμε την ίδια λογική το όπλο που βάλει έχει έναν παράγοντα ισχύς ανάλογα με την απόσταση που βρίσκεται από τον στόχο (π.χ. 5), ο στόχος έχει κάποιο παράγοντα αμύνης (π.χ. 7), ο παίκτης που βάζει με το όπλο ρίχνει ένα ζάρι (π.χ. 3) και προσθέτει το αποτέλεσμα στον παράγοντα του όπλου (π.χ. 5+3=8). Εάν το αποτέλεσμα είναι μεγαλύτερο από τον παράγοντα αμύνης του στόχου τότε καταστρέφετε, εάν είναι ίσο ο στόχος καθηλώνεται ή οπισθοχωρεί και εάν είναι μικρότερο η βολή είναι άστοχη.
Στο τέλος κάθε γύρου ή στο τέλος του παιχνιδιού έρχεται η ώρα του απολογισμού και της περισυλλογής. Νικητής ανακηρύσσετε αυτός που έχει καταφέρει να διατηρήσει τις περισσότερες μονάδες στο πεδίο της μάχης και φυσικά έχει κρατήσει την συνοχή του στρατού του.
Σε εκείνο το σημείο βλέπουμε τα λάθη μας, χαιρόμαστε τις επιτυχίες μας αλλά εάν το δούμε μέσα από τα μάτια ενός στρατηγού θα δούμε εκατόμβες στρατιωτών.
Το ζάρι είναι ο παράγοντας του απρόβλεπτου στο παιχνίδι που κάνει τους νικητές νικημένους αλλά και τους αδύνατους δυνατούς. Είναι οι παράγοντες που δεν μπορούν να προβλεφτούν από τους κανόνες όπως οι καιρικές συνθήκες αλλά και η άτυχη στιγμή του πυροβολητή γιατί εκείνη την στιγμή που πάτησε την σκανδάλη τον έπιασε λόξιγκας και έχασε τον στόχο από το σκόπευτρο.
Ο σκοπός των παιχνιδίων στρατηγικής με μινιατούρες ή wargames είναι η προσπάθεια της αναπαράστασης μιας μάχης ιστορικής ή φανταστικής, μέσω ενός μηχανισμού με κανόνες και παραμέτρους που ρυθμίζουν κινήσεις, πυρά κ.τ.λ., αφήνοντας στους παίκτες μόνο τις αποφάσεις για τις κινήσεις και την τακτική που θα ακολουθήσουν. Αυτό όμως που κινεί το "σύμπαν" του wargame είναι ο παράγοντας τύχη, το ζάρι δηλαδή. Ίσως πολλοί wargamers να μην γνωρίζουν τον νόμο των πιθανοτήτων αλλά για τα wargames είναι αυτό που τους δίνει ζωή, το απρόβλεπτο των καταστάσεων. Νομίζω και στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει; Μπορεί να είναι το ζάρι ή μια διαφορετική αντίδραση του παίχτη και το παιχνίδι αλλάζει θεαματικά .. και το ενδιαφέρον παράλληλα αυξάνεται!
Τα wargames προσφέρουν πολλά πράγματα στους παίκτες αλλά "απαιτούν" και κάποια άλλα. Αυτά που μπορεί να ζητάνε και να προσφέρουν παιχνίδια σαν και αυτά από τους παίκτες τους είναι αυτά παρακάτω:
Γενικά μπορεί να παρεξηγηθούν εύκολα αυτά τα παιχνίδια επειδή σχετίζονται με τον πόλεμο. Αυτό που θα απαντούσα σε αυτούς που το κρίνουν χωρίς να το γνωρίζουν καθόλου είναι ότι εκτός από όλα αυτά που προσφέρει στον παίκτη (δημιουργικότητα, εφευρετικότητα κ.α.) μεταδίδει και αντιπολεμικά μηνύματα. Εύκολα διαπιστώνεις μέσα από το παιχνίδι πόσο μικρή σημασία έχει το έμψυχο δυναμικό στο πεδίο της μάχης ,πόσο αναλώσιμοι είναι οι απλοί στρατιώτες σε έναν διοικητή που πρέπει να κερδίσει την μάχη. Τα wargames δεν είναι πόλεμος είναι απλώς μια κατηγορία παιχνιδιών με σκοπό την διασκέδαση .. που δανείζεται όμως πράγματα από την πραγματικότητα κυρίως το λεξιλόγιο και την ιστορία.
Μπορεί να αποτελέσει και μέσο διδασκαλίας στο μάθημα της ιστορίας στα σχολεία, βοηθώντας τα παιδία να κατανοήσουν την κουλτούρα και τον τρόπο σκέψης της εποχής αλλά και πως έγιναν οι μεγάλες μάχες στην ιστορία μας.
Το BattleScribe είναι ένα γρήγορο και δυναμικό πρόγραμμα για την δημιουργία λιστών για στρατούς για όλα τα επιτραπέζια παιχνίδια στρατηγικής. Σου επιτρέπει να δημιουργήσεις εύκολα ένα army list από μια μεγάλη επιλογή από συστήματα παιχνιδιών και διαφορετικών στρατών. Οι πόντοι και οι επιλογές ελένχονται από το πρόγραμμα έτσι ώστε να μπορέσετε να γνωρίζεται εάν έχετ κάνει κάποιο λάθος. Επίσης στο τελικό αρχείο σαν δίνει το προφιλ κάθε μονάδας και τα special rules του, καθώς και ένα quick reference του στρατού σας.
Η Warlord Games κυκλοφόρησε ένα νέο άρμα μάχης στα 28mm για το παιχνίδι της Bolt Action, τo Γερμανικό Stug III Ausf.D assault gun.